In de media

Gemeente Westerveld ga handhaven op het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de bollen en lelieteelt rondom Wapserveen. Niet voor de natuur maar vanwege de gezondheid van de inwoners. Die oproep doen angstige inwoners van het dorp. Want als je de GGD-regels opvolgt als er gewasbeschermingsmiddelen worden gespoten kunnen kinderen niet meer buiten rondlopen zo zegt het Burgercollectief Gifvrij Wapserveen.

Ze willen dat de gemeente gaat handhaven. De Natuurbeschermingswacht heeft namens de inwoners bij de gemeente Westerveld een verzoek in gediend om dat binnen een week te gaan doen. Want de tulpen staan al op het land en de eerste leliebollen gaan nu de grond in.

Veel Parkison en ALS
Huisarts Evelien van Soldt uit Wapserveen draait bij verschillende huisartsen in de regio diensten. Ze is geschrokken van het relatief hoge aantal gevallen van Parkinson en ALS. “Ook bij jonge mensen. En als je dat afzet tegen het relatief lage aantal inwoners dat hier leeft dan zegt dat iets. Tot bewezen is dat de gewasbeschermingsmiddelen niet schadelijk zijn moet de gemeente het gebruik verbieden. Bij twijfel niet spuiten.”

Lees hier hele artikel van NOS.

Een op de vier consumenten zegt minder bloemen en planten te kopen vanwege zorgen over gewasbeschermingsmiddelen. Bezorgde klanten pleiten voor strengere regels en meer transparantie. Dat blijk uit onderzoek in vier Europese landen.

De onderzoeksresultaten zijn gepresenteerd door Bloemenbureau Holland en onderzoeksbureau Kantar in het webinar ‘Consument & Duurzaamheid’. Het onderzoek is gedaan onder consumenten in Nederland, Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Of consumenten hun gedrag echt aanpassen, dat is met dit onderzoek niet te zeggen.

Nederlandse consumenten zijn het meest bezorgd over gewasbeschermingsmiddelen, CO2-uitstoot en stikstof. In Duitsland en Frankrijk zijn de zorgen meer gericht op watergebruik. Consumenten in het Verenigd Koninkrijk zien in het gebruik van veen het grootste probleem.

Volgens de onderzoekers moet de sierteeltsector het vertrouwen van consumenten versterken. Daarnaast moet de keten laten zien welke stappen worden gezet naar een duurzamere productie. ‘De consument wil graag blijven genieten van bloemen en planten, maar wel met een gerust hart’, concluderen de onderzoekers.

Artikel komt van Nieuwe Oogst.

More than 40% of pesticides discovered in dust linked to toxic effects including cancer and hormone disruption.

Almost 200 pesticides have been found by a study examining dust in homes around Europe, as scientists say regulators need to take “toxic cocktail” of chemicals into account when banning or restricting the use of pesticides.

Scientists say their research supports the idea that regulators should assess the risks posed by pesticides when they react with other chemicals, as well as individually. They say this should apply to substances already in use, as well as those yet to be approved.

In preliminary findings from the largest study of its kind, scientists examining household dust from homes in 10 European countries in 2021 detected 197 pesticides in total.

More than 40% of the pesticides found in the dust have been linked to highly toxic effects, including cancer and disruption of the hormonal system in humans.

The number of pesticides in each home ranged between 25 and 121, and levels of pesticides tended to be higher in the homes of farmers.

Prof Paul Scheepers, of the Radboud Institute for Biological and Environmental Sciences, said: “We have many epidemiological studies showing that diseases are associated with mixtures of pesticides.”

He said the pesticides in dust found their way into people homes via shoes, as well as cats and dogs. “If we don’t take off the shoes at the doorstep, then we take in a lot of dirt from outside. Pets are also a source,” Scheepers said.

There are many studies indicating that animals collect certain contaminations, also including pesticides, from outdoors. Another group are the consumer products that we bring into our homes any pesticides that we buy in the shop for certain reasons, and an important source is flea and tick treatments for pets.

Lees het hele artikel in The Guardian.

Vorige week kwam er goed nieuws over pesticide: er is nu een natuurvergunning nodig voor het gebruik van ál deze giftige stoffen. “Die uitspraak is baanbrekend”, aldus columnist Patrick Jansen. “Hij betekent níet dat er voortaan geen pesticiden mogen worden gebruikt, maar wél dat je eerst moet aantonen dat het écht geen kwaad kan.”

Of ik misschien een positieve column kon schrijven deze keer, tussen al het nare nieuws over oorlogen en een president die probeert dictator te worden. Wel, dat positieve nieuws is er en het gaat over pesticiden – gif om planten en dieren mee te doden waar je last van hebt.

Vorige week hoorde u al van Raoul Beunen dat de Raad van State heeft bevestigd dat voor het gebruik van pesticiden een natuurvergunning nodig is. Niet alleen voor evident foute situaties zoals lelieteelt pal naast Natura 2000-gebieden, maar voor álle gebruik van pesticiden in álle teelten. Ook aardappelen en bieten bijvoorbeeld. De Staatsraad erkent dat pesticiden gevaar kunnen opleveren voor mensen en voor de natuur, zélfs al zijn ze goedgekeurd, en stelt dat de overheid dús op het gebruik moet toezien.

Die uitspraak is baanbrekend. Hij betekent níet dat er voortaan geen pesticiden mogen worden gebruikt, maar wél dat je eerst moet aantonen dat het écht geen kwaad kan. Zeker pal naast natuurgebieden zal dat vaak niet mogelijk zijn. Maar OK, baanbrekende uitspraken is één ding, die daadwerkelijk toepassen is een heel ander verhaal. Ook dat vertelde Raoul Beunen deze week in zijn oratie. Oók over stikstof deed de Raad van State zo’n baanbrekende uitspraak, maar zes jaar later is er nog weinig gebeurd om de stikstofuitstoot terug te dringen.  

Lees hier de hele column van Patrick Jansen bij Vroege Vogels.

Er is een duidelijke link tussen het gebruik van bestrijdingsmiddelen en de ziekte van Parkinson, zegt parkinsononderzoeker Bas Bloem van het Radboudumc in Nijmegen. Maar om dat verband per regio in Nederland aan te tonen ‘is razend ingewikkeld’, zo blijkt.

In delen van de Betuwe wonen relatief veel mensen die lijden aan parkinson, bleek eerder uit onderzoek van De Gelderlander. Van oudsher worden in het gebied veel bestrijdingsmiddelen gebruikt door fruit- en groentetelers. Kun je een kaart maken waarop je de link ziet tussen dit soort gebieden in Nederland en de ruim 55.000 parkinsonpatiënten in ons land, vroegen neuroloog Bas Bloem en andere wetenschappers zich al eerder af.

Dat onderzoek is nu af, zegt Bloem, hoogleraar aan het Radboudumc en landelijk bekend als parkinsononderzoeker. ,,Het is nog niet naar buiten gebracht. Maar ik kan alvast verklappen dat het razend ingewikkeld is om zo’n kaart vast te stellen.”

Lees hier het hele artikel.

LAREN/LOCHEM – De geplande lelieteelt op een perceel op de hoek van Markeloseweg en Warfveendijk, in het buitengebied van Laren, is van de baan. Dat meldde wethouder Marja Eggink maandagavond in een reactie op een motie van LochemGroen!, GroenLinks en PvdA waarin werd gepleit voor verkenning van de mogelijkheden om de teelt van lelies tegen te houden. Overleg met de grondeigenaar en de akkerbouwer heeft opgeleverd dat wordt afgezien van lelies. Er wordt, volgens de wethouder, gezocht naar een ander gewas.

Er was onrust ontstaan over de plannen. Het tv-programma ‘Een Vandaag’ besteedde er afgelopen weekend aandacht aan. Lelies worden intensief bespoten en de middelen die hiervoor worden gebruikt worden – op z’n minst – verdacht van negatieve gevolgen voor de gezondheid. Zo wordt een relatie gelegd met Parkinson en andere neurologische aandoeningen. Omwonenden maken zich zorgen over de gevolgen voor gezondheid, waterkwaliteit en milieu.

Wakker

Fractievoorzitter Calle Janssen van LochemGroen! trok zich de bezorgdheid en de emoties van omwonenden aan en trok ten strijde. Hij stelde een motie op een voor hem en zijn partij gebruikelijke stevige toon en stuurde die rond naar andere raadsfracties. Janssen vertelde maandavond, tijdens een raadsvergadering: “Ik werd ‘s nacht daarna wakker en dacht, ‘nee, zo moet ik het niet doen’.” Daarop formuleerde hij een motie op mildere toon in de hoop daar een meerderheid voor te krijgen. Dat lukte, want de motie werd uiteindelijk door alle partijen gesteund.

De teelt van lelies is niet onomstreden, maar niet verboden en de gebruikte middelen zijn toegelaten. De gemeente kan dan dus geen verbod forceren op basis van het gebruik van die middelen. In buurgemeente Hof van Twente werd in februari een motie aangenomen waarmee het college van B&W werd opgeroepen om te onderzoeken wat de juridische mogelijkheden zijn om de lelieteelt te verbieden en te beperken. Dit kan mogelijk geregeld worden via het omgevingsplan.

Lees hier het hele artikel.

Zolang lelietelers niet kunnen aantonen dat het gebruik van pesticiden ongevaarlijk is voor de natuur, moeten ze een natuurvergunning aanvragen, oordeelt de Raad van State.

De provincie Drenthe had een vergunning moeten eisen voor het gebruik van bestrijdingsmiddelen bij de teelt van lelies in de buurt van het Holtingerveld, een Europees beschermd Natura 2000-gebied. Zo oordeelt de Raad van State woensdagochtend, in een zaak tegen die provincie, aangespannen door Milieudefensie.

De uitspraak heeft grote gevolgen voor de lelieteelt. De provincie Drenthe meende dat wanneer een lelieveld op minstens 250 meter afstand van het natuurgebied ligt, dat voldoende waarborg biedt om negatieve gevolgen van pesticiden voor de natuur uit te sluiten. De Raad van State ziet dat anders: die afstand is niet wetenschappelijk onderbouwd.

Negatieve gevolgen

Dat betekent dat iedere lelieteler in Nederland, op welke afstand van een natuurgebied deze ook teelt, voortaan een natuurvergunning nodig heeft.

‘Wanneer onzeker is welke gevolgen een activiteit heeft voor een Natura 2000-gebied’, zo schrijft de Raad van State in een toelichting, ‘maar er wel aanwijzingen zijn voor negatieve gevolgen, is nader onderzoek noodzakelijk. Zolang dat ontbreekt, moet uit voorzorg worden aangenomen dat een natuurvergunning nodig is.’

Insecten en andere beschermde soorten

De Raad schrijft ook: ‘Er is nog veel onbekend over de mogelijke effecten van gewasbeschermingsmiddelen in de lelieteelt voor Natura-200 gebieden. Maar uit wat Milieudefensie in deze zaak naar voren heeft gebracht, wordt wel duidelijk dat er effecten kunnen zijn.’

Er zijn concentraties van meerdere pesticiden gevonden in het Holtingerveld, die mogelijk negatieve gevolgen kunnen hebben voor insecten en andere beschermde soorten. ‘Aan zulke mogelijke negatieve effecten mag niet worden voorbijgegaan’, stelt de Raad.

Lees het hele artikel in de Trouw.

Trillen, stijfheid en spraakproblemen zijn slechts enkele symptomen van Parkinson, de snelst groeiende hersenziekte ter wereld. Wetenschappers leggen steeds vaker een verband tussen het gebruik van bestrijdingsmiddelen en het ontstaan van de ziekte. We hebben het er vanavond over met Parkinson onderzoeker Bas Bloem.

Bekijk de hele aflevering van Eva Jinek hier.

PAN Nederland haalt de argumenten onderuit waarmee vakblad Nieuwe Oogst een advertentie weigerde waarin boeren gewaarschuwd worden voor landbouwgif. Volgens PAN worden de boeren en hun gezinnen daar zelf ziek van. Nieuwe Oogst wilde een advertentie van die strekking niet plaatsen omdat die vol zou staan met onwaarheden. PAN kraakt die argumenten.

PAN Nederland is een pesticide actie netwerk dat waarschuwt tegen de gevolgen van landbouwgif. Samen met de Parkinson Vereniging stelde PAN een advertentie op om boeren te waarschuwen voor hun eigen landbouwgif. Dat wordt gebruikt om kruiden en insecten te doden ten behoeve van hogere opbrengsten. Er is echter steeds meer bewijs dat boeren en gezinnen daar zelf het eerste ziek van worden. In Frankrijk is dat al wettelijk bepaald. In Nederland is de giflobby nog aan de winnende hand. Het gif – zo zegt Frankrijk inmiddels – tast het zenuwstelsel aan, daar krijg je neurologische ziekten als parkinson van.

Mary Hartkamp uit Dalfsen heeft parkinson. Ze is er zo goed als zeker van dat dat te maken heeft met haar verleden op een loonbedrijf. We interviewden haar daar al eerder over. Ze wilde toen liever niet met haar eigen naam genoemd worden. Inmiddels heeft ze besloten wel met naam en toenaam haar verhaal te doen. Hartkamp vroeg Nieuwe Oogst waarom ze de advertentie weigerden en kreeg verrassend genoeg niet van advertentieverkopers antwoord, maar van de redactie. Dat verstevigd het vermoeden dat bij Nieuwe Oogst redactie en advertentieafdeling nauw verweven zijn, zoals dat bij vakbladen wel vaker aan de hand is. Ze bestaan immers op basis van hun adverteerders. Het is niet onlogisch te denken dat je die dus naar de mond praat.

Lees het hele artikel hier.

De helft minder gif spuiten, een teeltvrije zone van 250 meter rondom scholen en een strook bloemen tussen het veld en de weg. Dat zijn de afspraken die gemeente Hof van Twente heeft gemaakt met de lelieteler die in de gemeente actief is. „Natuurlijk staat de gezondheid op één.”

Al bijna een jaar is er fikse ophef over lelieteelt: grondeigenaren die hun perceel verhuren aan een teler, die bollen verbouwt in de grond. En al een jaar zijn er ook zorgen over het gebruik van pesticiden en het gevaar daarvan voor de gezondheid.

Zorgen die ook wethouder Harry Scholten heeft meegekregen. „Voor mij werd dit thema ook ongeveer een jaar geleden zichtbaar”, vertelt de wethouder. „Omdat ik ook de gevolgen zag. Hele percelen stonden na de oogst op de kop. Dan ga je je verdiepen in deze teelt en het gesprek aan met een teler. Wat kunnen we met elkaar afspreken?”

Lees het hele artikel hier.

PAN Nederland en de Parkinson Vereniging willen boeren via een advertentie in een themanummer over gewasbeschermingsmiddelen van het vakblad Nieuwe Oogst waarschuwen voor de risico’s van bestrijdingsmiddelen voor hun eigen gezondheid en die van hun gezinsleden. De paginagrote advertentie die zij hiervoor hebben gemaakt, is geweigerd door de uitgever van het vakblad Nieuwe Oogst.

PAN Nederland en de Parkinson Vereniging wilden lezers van Nieuwe Oogst informeren over de gezondheidsrisico’s van de 12 meest schadelijke pesticiden. Deze stoffen worden door de wetenschap in verband gebracht met gezondheidsrisico’s, waaronder hormoonverstoring, neurologische afwijkingen en verschillende vormen van kanker. De organisaties hadden daartoe advertentieruimte gekocht.

De uitgever van Nieuwe Oogst vond de veiligheidswaarschuwing ‘niet passend’ en het zou de geloofwaardigheid van het vakblad aantasten. PAN Nederland en de Parkinson Vereniging zijn teleurgesteld en zetten zich nu in om te zorgen dat de gezondheidswaarschuwing via andere media alsnog bij de doelgroep terechtkomt.

Bekijk hier de advertentie van PAN Nederland en de Parkinson Vereniging.

Telers van bloembollen zijn niet welkom in de buurt van Gelderse drinkwatergebieden. Provinciale Staten van Gelderland hebben met een minieme meerderheid besloten bedrijven te weren, omdat bij deze teelt veel bestrijdingsmiddelen gebruikt worden. Vervuiling van grondwater ligt op de loer. De provincie verwijst naar onderzoek waaruit blijkt dat bij bollenteelt wel zeven keer meer bestrijdingsmiddelen worden gebruikt dan gemiddeld in de tuinbouw. Biologische telers zijn nog wel welkom. De BBB baalt van het besluit.

In Gelderland zijn nog niet veel bollentelers gevestigd, en dat wil de provincie zo houden in de gebieden waar drinkwater wordt gewonnen. Dit betreft vooral de Veluwe (onder andere Arnhem, Renkum en Dieren), maar ook plaatsen als Dinxperlo, Gaanderen en ‘s-Heerenberg in de Achterhoek.

De BBB verzette zich fel tegen de nieuwe regels, vooral uit angst dat hierna nog meer regels komen, waardoor bestaande bedrijven wel geraakt worden. De partij keerde zich ook tegen de term landbouwgif en eiste van alle andere partijen dat die voortaan zouden spreken over ‘gewasbeschermingsmiddelen’.

Lees het artikel in De Gelderlander.